Sytuacja Polaków po upadku powstania Styczniowego różniła się w poszczególnych zaborach. Stosunkowo najwiecej swobody mieli Polacy w zaborze austriackim .
W zaborach rosyjskim i pruskim rozwój kultury polskiej był utrudniony. W tym czasie rozpoczyna się nowy okres w dziejach kultury polskiej zwany pozytywizmem. Następuje krytyka romantyzmu i pochwała działań mających na celu rozwój społeczeństwa poprzez naukę Hasła tej epoki to" praca organiczna" "i praca u podstaw". Buntem przeciw technizacji jest epoka zwana Młodą Polską przypadająca na przełom wieku XIX i XX W tm okresie ważną role odgrywa historia Polski . Powstają znane dzieła historyczne Matejki , Sienkiewicza , Kraszewskiego i inne.
