W końcu średniowiecza rycerstwo stopniowo przekształcało się w szlachtę, która w Polsce liczyła 6-10 % całego społeczeństwa.
Ze względu na status majątkowy szlachta dzieliła się na :
Mimo różnic majątkowych wewnątrz stanu szlacheckiego panowała równość wobec prawa. Szlachta za swoje usługi otrzymała od króla liczne przywileje,które wzmocniły jej wpływ na władzę.Rada Królewska w skład której wchodzili najważniejsi urzędnicy z czasem przekształciła się w Senat.Szlachta spotykała się na zjazdach lokalnych które przekształciły się w sejmiki.Sejmiki wybierały swoich przedstawicieli zwanych posłami którzy,otrzymywali specjalne instrukcje które mieli przedstawić królowi.Wspólne zjazdy króla,senatu i posłów nazwano sejmami walnymi Rok 1493 i pierwsze obrady trzech izb stanowi początek polskiego parlamentaryzmu.Obradom senatu przewodniczył król ,izba poselska miała swego marszałka. Zatwierdzone wspólnie ustawy nazywano konstytucjami sejmowymi.Król mógł powoływać urzędników ponadto nadawał w dożywotnie użytkowanie królewszczyzny.Do sukcesów polskiej demokracji należy egzekucja praw i dóbr i utworzenie polskiego wojska zaciężnego zwanego kwarcianym.