Po nagłej śmierci Stefana Batorego została dokonana podwójna elekcja . Jeden z kandydatów Maksymilian Habsburg chciał zająć Kraków ,lecz po nieudanej próbie kieruje się na Śląsk gdzie zostaje pokonany przez polski pościg w bitwie pod Byczyną(1588) .
Królem Polski zostaje Zygmunt III Waza,królewicz szwedzki. W roku 1606 wybuchł rokosz na czele którego stał Mikołaj Zebrzydowski . Rokosz zakończył się zwycięstwem wojsk koronnych pod Guzowem w 1607 roku. Król pomimo detronizacji z tronu Szwecji dążył do jego odzyskania. Przez prawie pół wieku król prowadził wojny ze Szwedami. najważniejsze i zwycięskie bitwy to: Bitwa pod Kircholmem (1605) i Oliwa (1627). Na zakończenie zmagań w I połowie XVIIw zawarto rozejmy w Starym Targu (1629) i Sztumskiej Wsi (1635).
