Za panowania Zygmunta Augusta Rzeczpospolita toczyła wojny o Inflanty zakończone podziałem tych terenów i wcieleniem znacznej ich części do Polski. Brak męskiego potomka Zygmunta Augusta był głównym powodem starań Króla o zawarcie unii realnej między Polską i Litwą.

 Ostatecznie do zawarcia unii doszło w Lublinie w 1569 roku. Po podpisaniu traktatu wspólne dla obu państw były: sejm, senat król ,polityka zagraniczna i moneta . Oddzielne były:wojsko, skarb i urzędy.
Po zawarciu unii obszar państwa które nosiło nazwę Rzeczpospolita Obojga Narodów wynosił 800 tys km2 , a ludność liczyła 7 milionów . Doszło do polonizacji terenów Litwy i Ukrainy ,wzmocnieniu uległa pozycja magnaterii polskiej i litewskiej. Rzeczpospolita zyskała nowych wrogów w postaci Moskwy i Turcji.